فیلترهای آهن میتوانند آهن و منگنزی که موجب رنگی شدن البسه و لوازم مرتبط با مصرف آب میشوند، را حذف کنند. آهن فریک معمولاً به شکل ذرات رنگی شناور یا تهنشین شده در آب ظاهر میشود. اما آهن فرو در آب محلول بوده و قابل مشاهده نیست. یونهای آهن فرو موجود در آب، در مجاورت با هوا اکسید میشوند و به آهن فریک تبدیل میگردند.
تجهیزات حذف آهن
آبی که حاوی مقادیر بالایی از آهن و منگنز است از نظر بهداشتی مشکلی ندارد اما چون وجود آهن بیشتر از ۰٫۳ میلیگرم در لیتر، و منگنز بیشتر از ۰٫۰۵ میلیگرم در لیتر، موجب میشود که طعم، بو و یا ظاهر آب تغییر کند، استفاده از چنین آبی مطلوب و خوشایند نمیباشد.
از طرفی، نوعی از باکتری نیز وجود دارد که همراه آهن محلول در آب است. از آنجایی که این باکتری باعث تولید لجن میشود، بهتر است که غلظت آهن فرو (قابل حل) همواره کمتر از ۰٫۱ میلیگرم در لیتر باشد. تشکیل لایه لزج ژلاتینی شکل بر روی دیواره داخلی سیفون توالت و یا وجود مادهی ژلاتینی در خروجی شیر تخلیه، نشاندهندهی وجود باکتری آهن میباشد. بهکارگیری مقادیر بالایی از کلر بهصورت دورهای (در حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیگرم در لیتر) که شوک کلرزنی و یا ضدعفونی نیز نامیده میشود، میتواند برای کنترل باکتری آهن مورد استفاده قرار گیرد.

معمولاً برای حذف آهن از روشهای زیر استفاده میکنند:
- فیلترهای آهن
- سختی گیر
- تزریق پلیفسفات
- کلرزنی و فیلتراسیون
- هوادهی و فیلتراسیون
فیلترهای آهن
از فیلتر آهن فقط برای حذف آهن فرو (محلول در آب) و منگنز میتوان استفاده نمود، آهن فریک موجب انسداد فیلتر میشود. این فیلترها شبیه سختی گیرهای آب هستند اما بستر آنها از شن سبز (منگنز طبیعی یا مصنوعی) تشکیل شده است. دیاکسید منگنز باعث اکسید شدن آهن و منگنز میشود، سپس ذرات اکسید شده در قسمتهای پایینتر بستر، فیلتر میشوند. اغلب این فیلترها میتوانند ۷۵ تا ۹۰ درصد آهن با غلظت ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم در لیتر را حذف کنند. بستر این فیلترها باید بهطور مرتب تحت شستشوی معکوس قرار گیرد تا ذرات آهن جمع شده در آنها از فیلتر خارج گردد. برای شستشوی معکوس لازم است که شدت جریان بیشتر از دو برابر شدت جریان سرویسدهی باشد. شن سبز کارکرده و فرسوده باید با افزودن پرمنگنات پتاسیم احیا شود. آب اسیدی با pH کمتر از ۶٫۸ ، منگنز را از روی شن سبز جدا میکند و باعث کاهش ظرفیت تبادل اکسیژن میشود، بنابراین خنثی نمودن آب بسیار ضروری است. از طرفی، لجن تولید شده توسط باکتری آهن نیز میتواند موجب انسداد فیلتر گردد.
سختی گیر
رزینهای موجود در سختی گیرهای آب حاوی مواد معدنی زئولیتی هستند که میتوانند آهن محلول را برمبنای تبادل یون حذف کنند (بههمان طریقی که یونهای کلسیم و منیزیم در سختی گیر حذف میشوند). بر حسب نوع زئولیت استفاده شده و فرآیند احیا، آهن محلول تا غلظت ۵ میلیگرم در لیتر میتواند حذف شود. لجن تولید شده توسط باکتری آهن میتواند موجب انسداد زئولیت شود و مقدار کارایی آنرا کاهش دهد.
تزریق پلی سولفات
با این روش میتوان تا ۳ میلیگرم در لیتر آهن محلول را حذف نمود. این ترکیب از فسفات، آهن محلول را میپوشاند و هنگامیکه آب در مجاورت هوا قرار میگیرد مانع از اکسید شدن آن میشود. این ترکیب در مورد آهن فریک موثر نمیباشد. پلیفسفات فقط برای تصفیه آب سرد موثر است. گرم کردن آب موجب اکسید شدن آهن و نیز کاهش مقدار آهن میگردد، همانطور که تجمع آهن اکسید شده را در آب گرمکنها میتوان مشاهده نمود. آب گرم باعث زنگزدگی آهن میشود و برای استفاده در منزل چندان مناسب نیست.
کلرزنی و فیلتراسیون
با انجام عملیات کلرزنی بههمراه فیلتر کردن آب توسط یک فیلتر شنی، میتوان هر مقدار از آهن موجود در آب را حذف نمود. کلر موجب اکسید شدن و تهنشین شده آهن میشود و فیلتر نیز میتواند ذرات تشکیل شده را از آب جدا کند. سپس میتوان از فیلتر کربن استفاده کرد تا مقدار کلر باقیمانده و اضافی در آب حذف گردد. در این روش باکتریهای آهن نیز از بین میروند. اگر این باکتریها بهصورت دائم با شوکهای کلرزنی از بین نروند، آنگاه میتوان از کلرزنی پیوسته استفاده نمود.
هوادهی و فیلتراسیون
یک راه جایگزین برای حذف آهن از طریق کلرزنی، هوادهی همراه با فیلتراسیون میباشد. با استفاده از سیستم هوادهی، اکسیژن وارد آب میشود و بنابراین موجب میگردد که آهن فرو از طریق انجام اکسیداسیون، رسوب کند. اخیراً دستگاههای هوادهی برای مصارف خانگی نیز در دسترس قرار گرفتهاند.
فیلتر آهن با قابلیت انجام شستشوی معکوس. از این دستگاه میتوان برای حذف آهن، گوگرد، رسوبات مختلف، مزه و بو، بر حسب جنس فیلتر موجود در مخزن، استفاده نمود.
انتخاب نوع دستگاه حذف آهن به مقدار آهن موجود در آب، خواص آب، دیگر تجهیزات استفاده شده جهت تصفیه آب، شرایط استفاده کننده در مورد قیمت، سهولت استفاده و انجام مراحل تعمیر و نگهداری دستگاه، بستگی دارد.
منبع: فروشگاه اینترنتی دستگاه های تصفیه آب خانگی و صنعتی عمران سازان مهاب